Gelin birlikte Lobiler ve Karizmatik Lider kavramları üzerine biraz düşünelim.Her lider yönetici olmayacağı gibi her yönetici de lider olamayabilir. Liderin yöneticilerden rahatsız olması aynı zamanda da yöneticilerin liderden rahatsız olması sosyal bir gerçektir.
Özellikle bu yazımızda Karizmatik Lider ve Lobi kavramları üzerine bir zihinsel sorgulama yapmaya çalışacağız. Liderler gücünü aldıkları duruma göre sınıflandırılırlar. Kimi lider ekonomik gücü referans alır kimi lider d e silah gücünü referans alır. Aslında bu iki liderinde toplum üzerinde kalıcı bir etkisi yoktur. Bu iki liderde sahip oldukları para ve silah gücünü kaybettiklerinde toplumdaki karşılığı da kendiliğinden kalkar.
Lobi ve Karizmatik Lider Nedir?
Lobi kavramının perde arkasına baktığımızda ilk karşılaşacağımız bir otel ismidir. Willard Hotel bu sadece insanların barınma ihtiyaçlarını günü birlik karşılayan hizmet veren bir işletme olarak otel değildir.
Devlet işlerinin planlandığı ya da devlet ve referans güçlerin pazarlık yaptığı ve görüşmelerin kayır dışı olduğu mekânlardır. Lobicilik 200 yıl önce de önemli ve etkindi şimdi de etkin hatta daha fazla etkindir.
Lobiler aslında masum olan ve meşru olan pazarlıkların yapıldığı mekânlar değildir. Lobiler hiçbir zaman bir devleti daha iyi yarınlara taşımak için yapılan çalışmalar mekân olan yerler olmamıştır. Ülkemiz içinde ülkenin ve devletin işleyişini etkileyen masum ve meşru olmayan eylemler içinde hep bir otel isimleri referans olarak gösterilmiştir.
Amerika için Willard Hotel ne ise ülkemiz için de “Güneş Otel” aynı misyon ve vizyona sahiptir. Tabii bu sembolik olarak böyledir yoksa tüm pazarlıklar bu otelde yapılmıştır diyemeyiz…
Biraz daha düşünme alnımızı daraltalım Karizmatik Lider ve Lobi kavramları üzerine düşünelim. Ve elbette ulusal ve küresel boyutta kabul etmeyenler olacaktır lakin dünyanın kabul ettiği bir gerçek vardır ki Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan etkinlik ve yaygınlık olarak en yüksek karizmatik güce sahiptir. Bu bir niyet okuma değildir.
Örnek R.Reagan’da çok güçlü karizmatik bir lider; lakin bu sadece belli çevrede Amerika için geçerlidir… Oysa Recep Tayyip Erdoğan Asya’dan; Avrupa’ya ve Avrupa’dan da Afrika’ya uzanan yaygın bir etkinliği vardır.
Evet, aynı zamanda da bu karizmatik liderlikten ulusal ve küresel boyutta rahatsızlık duyan geniş bir kitle vardır. İşte lobi faaliyetleri ve lobicilik burada başlıyor.
Lobi faaliyetleri ulusal boyutta olabileceği gibi küresel boyutta da olabilmektedir. Bir noktaya dikkat çekelim ulusal boyuttaki tüm lobi faaliyetleri aslında küresel boyutta kendilerine referans noktaları kullanırlar.
Lobi faaliyetleri gibi sanıldığı gibi alanının uzmanı ajanlar ve gizli servisler kullanılmaz… Lobi faaliyetleri için en kullanılışlı meslek tartışmasız gazeteciler ve iş adamlarıdır. Bu iş adamları bazen legal bir yapıyı temsil ettiği gibi çoğu zamanda illegal bir yapıyı temsil edebilirler.
Ülkemizde SedatPekergates olarak isimlendirebileceğimiz sosyal gerçeklik aslında bir lobi çalışmasının uzantısıdır. Ve mekânın da bir otel olması oldukça manidardır. İşin doğrusu ben buraya odaklanmaktan daha çok başka bir noktaya dikkat çekmek istiyorum…
Kale içten fethedilir…
Karizmatik liderlere asıl zararı tanımadıkları ya da düşmanları değil kendisine yakın ve karizmatik liderden her an bir karar çıkıp her şeyimi kaybederim korkusunu yaşayanlardır.
Karizmatik liderlere karşı potansiyel lobi faaliyeti yürütenler suskunlardır. Lobicilikte suskunluk önemlidir. Ve bu suskunluğu ise temsil ettikleri makam ve yetkinin itibarı ile masum ve meşrulaştırmaya çalışırlar.
Karizmatik Liderlerin en büyük handikabı herkesin kendisine doğru söylediğini varsaymaktır. Ve bu handikap beraberinde “Bunu bana karşı yapamazlar, göze almazlar” telkinini güçlendirerek karizmatik lider bu lobi faaliyetlerini dikkate almak istemez… Bu konuda kendisine gelen uyarıları da hafife alır…
Karizmatik Liderlerin bir başka zaafı “Anında müdahale ederim; ederler” psikolojisidir. Yine en çok kandırılan liderde Karizmatik liderlerdir. Sebep, askeri güce sahip bir liderin arkasından iş çevirmenin bedelinin canı olacağını bilen kişi bu riske girmez…
Yine para gücüne sahip bir lidere karşı kişiler yaptıkları iş karşılığı aldıkları paradan olmamak için bu riske girmezler. Çünkü parasız bir hayat yaşanılabilecek bir hayat değildir.
Karizmatik Liderler gücünü toplumun sevgisinden alır. Karizmatik liderin kurumsal körlüğü olarak ifade edeceğimiz yaşananlara duyarsız kalması da bu noktada başlar. Politik – Psikolojide önemli bir dayanak noktası vardır. Bir görsel ile kişinin kendisini güvene alması. Lobi faaliyetleri için kullanılacak ya da bunu üstlenen kişi ilk önce özel bir hukuku olmasa da Karizmatik Lider ile çekilmiş bir kareyi “Halimi kart yakınımdır” şeklinde kullanır.
Makam ve yetkililer için özel bir hukuku ve kurumsal bir ödevi olmamasına rağmen yapılan “Hayırlı olsun” ziyaretleri aslında yapılacak yanlışların gizlemek için bir savunma kalkanıdır. Tabii istisnaları elbette vardır lakin ekserisi masum değildir.
Karizmatik Lider kendisine karşı yapılacak lobi çalışmalarını etkisiz hale getirmek için en etkili çözüm yolu zaman zaman en yakın çalışanlarını değiştirmektir. Zaten lobi faaliyeti yapanların en çok sevdiği Karizmatik Liderlerin sürekli aynı isimlerle ile çalımasındır. Bunu lobiciler lehine kolaylaştıran ise Karizmatik Liderler gücünü silahtan ya da gücünü paradan alan liderler gibi çalışma ekibini bir anda ve kolay kolay değiştiremezler. Bu ise Karizmatik Lider için belki telafisi mümkün olmayan bir zaaftır.
Kısacası…
Kısacası gelişen ve güçlenen Türkiye ulusal ve uluslararası boyutta her geçen gün dozunu artırarak devam edecek lobi çalışmaları için ilk önlem yakın çalışma ekibinin değişmesidir.
Bu değişim 15 Temmuz’da yapılmış olsaydı bu hem bu ülkenin düşmanlarını rahatsız edecek hem de toplumda güven duygusu bir kat daha yükselecektir.
Burada şunu da ifade edelim çalışma ekibi değişmeli evet bu örgüt sosyolojisinin de bir gereği lakin Karizmatik Liderler dostlarını asla değiştirmez değiştirmemelidirler de… Çalışma ekibi kimdir Karizmatik Lider gidince kalanlar ve çalışmaya devam edenler… Dostlar kimdir çalışma ekibi yokken bile var olanlar…
Türkiye’nin özellikle de Cumhurbaşkanımızın önündeki en büyük engel Muhalefet tepkisi değil lobi faaliyeti yapan içten pazarlıkçılardır…Ve ne acı ki içteki lobiciler sürekli Cumhurbaşkanımızı İktidar Muhalefet sarmalına çekiyor…İktidar lideri ; muhalefet lideri sürekli gündemde neden tutulur su altından donanma yürütmek için diyelim ve kelamı selama bağlayalım…
Eğitimci – Sosyolog
Ercan Harmancı